Anaksimandros Kimdir?

Miletoslu Anaksimandros (Yunanca Ἀναξίμανδρος, Anaksímandros), Antik Yunan filozofu (Yaklaşık M.Ö. 611 – M.Ö. 545). İyonya doğa filozoflarından biri olan Anaksimandros, Miletoslu Thales‘in öğrencisi ve takipçisiydi. Daha sonraki yazarlar, kendisi hakkında ve Milet Okulu’nun diğer temsilcileri olan Thales ve Anaksimenes hakkında daha fazla ayrıntı vermişlerdir. Anaksimandros, doğadaki değişimleri açıklamanın ilkesi olarak “apeiron”u (sonsuzluk) belirlemiştir

Anaksimandros’a göre, nitelik bakımından belirsiz ve zaman-mekân açısından sınırsız olan sonsuz, var olan her şeyin (arche) başlangıcıdır. İçsel hareketi nedeniyle karşıtları kendisinden ayırır ve böylece bireysel varlıkların ortaya çıkışını koşullandırır. Farklılaşma süreci, zorunlu olarak bütünleşme ile sona erer ve bireyi orijinal genele döndürür. Bu nedenle, Herakleitos’tan önce Anaksimandros da dünyanın periyodik yaratılışından ve yok oluşundan bahseder.

Anaksimandros’un kozmolojik modeli mitolojiden ziyade gök olaylarını Dünya ve matematikle yorumlamaktadır. Dünya, yüksekliği tabanın üçte birine eşit olan bir silindir şeklinde tasvir edilir. Dünya’nın merkezinde, uzayda özgürce süzülen bir nesne bulunmaktadır. Güneş, ay ve yıldızlar, çarkın içindeki ateşle dolu deliklerdir ve bu nedenle parlamaktadırlar. Anaksimandros’a göre, yıldızların çapı Dünya silindirinin taban çapından dokuz kat, Ay’ın çapı 18 kat ve Güneş’in çapı ise 27 kat daha büyüktür.

Anaksimandros, gnomonun gölgesinin uzunluğunu kullanarak Güneş’in ufkun üzerindeki yüksekliğini belirledi. Ayrıca, sudaki organik yaşamın kökenini ve canlıların basit organizmalar yoluyla gelişimini insanlara öğretti. Gök küresinin bir modelini yaparak dünyanın ilk haritasını çıkardı.

Ana eseri “Doğa Üzerine” (Περὶ φύσεως)’dir, ancak sadece bir paragrafı günümüze ulaşmıştır.